Κύριοι Δικαστές
Ναι! Δυστυχώς καπνίζω. Είμαι ένοχη και αυτή είναι η απολογία μου.
Δεν θέλω να υπεραμυνθώ του καπνίσματος και του τσιγάρου. Θέλω να υπεραμυνθώ του δικαιώματός μου να επιλέξω τον τρόπο που θα ζήσω και που θα πεθάνω.
Συμφωνώ πως πρέπει να οργανωθεί μία μεγάλη καμπάνια, για να ενημερώνονται οι νέοι για τις βλαβερές συνέπειες του καπνού. Συμφωνώ πως δεν πρέπει να επιβαρύνουμε τον διπλανό μας με τον καπνό μας. Συμφωνώ πως πρέπει να δημιουργήσουμε το πλαίσιο εκείνο, μέσα στο οποίο οι επόμενες γενιές θα αποθαρρύνονται στο να καπνίζουν.
Εκεί που διαφωνώ είναι ο τρόπος. Και μάλιστα ο σημερινός τρόπος, που αυτό που κάνει είναι να ποινικοποιεί το κάπνισμα και να δημιουργεί ένα νέο είδος ρατσισμού.
Δεν έχω δει ανθρώπους να καταγγέλλουν εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος, εγκλήματα μόλυνσης τροφίμων, πράξεις απόρριψης σκουπιδιών σε χώρους που δεν επιτρέπεται, παραβάσεις παράνομου πάρκινγκ που παρενοχλεί ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, ή κλείνει τις εισόδους σε ολόκληρους δρόμους, ή ακόμα και καταγγελίες κακοποίησης ή εκμετάλλευσης παιδιών και γυναικών, με την συχνότητα που τελευταία καταγγέλλονται οι καπνιστές. Και αναρωτιέμαι: τόσο μένος… γιατί;
Ούτε έχω δει βλέμματα με τόσο μίσος, να στρέφονται σε διαρρήκτες, κακοποιούς, βίαιους άντρες που κακοποιούν τις γυναίκες και τα παιδιά τους, όσο μίσος έχουν τα βλέμματα των αντικαπνιστών προς τους καπνιστές.
Η γλώσσα δεν ψεύδεται ποτέ. Και σκέφτομαι: Αντικαπνιστές… Αυτή η μικρή πρόθεση «αντί», σε όποιον προσδιορισμό μπαίνει ως πρώτο συνθετικό, αυτό που δημιουργεί είναι έχθρα και μίσος. Πόλεμο δημιουργεί. Δεν δημιουργεί άμυνα. Δημιουργεί επίθεση.
Αντικομμουνιστής, αντιδημοκράτης, αντιφεμινιστής, αντιεξουσιαστής.
Γιατί δεν λέμε αντιπότης, αντικλέφτης, αντιεγκληματίας, αντιβάναυσος, αντιβάρβαρος, αντιβίαιος;
Ναι! Θέλουμε να υπερασπίσουμε τα δικαιώματα των μη καπνιζόντων. Και πρέπει να το κάνουμε! Όμως και οι καπνίζοντες δεν έχουν δικαιώματα; Έστω μηδαμινά;
Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με γονείς καπνιστές. Ποτέ δεν σκέφτηκαν πως με έβλαφταν. Δεν ήξεραν. Κανείς δεν ήξερε τότε. Και η αλήθεια είναι πως δεν με έβλαψαν. Το σπίτι μας πάντα μύριζε καπνό. Οι κουρτίνες, οι τοίχοι, τα πάντα. Κι όμως… Δεν με έβλαψαν. Αντίθετα, δεν είχα ποτέ αναπνευστικά προβλήματα, ή άλλα που να αφήνουν έστω την υπόνοια πως οφείλονται στην εισπνοή καπνού. Και τότε οι άνθρωποι κάπνιζαν παντού. Θυμάμαι -αμυδρά- την εποχή που κάπνιζαν ακόμα και στα λεωφορεία.
Κι έπειτα έφηβη… Η περίφημη διαφήμιση του Marlboro. Και μετά σ΄ όλες τις ταινίες, οι ήρωες, Έλληνες και ξένοι, άντρες και γυναίκες, κάπνιζαν άπαντες. Τα είδωλά μας κάπνιζαν. Η Μελίνα Μερκούρη κάπνιζε. Η Τζένη Καρέζη κάπνιζε. Ο Μάνος Κατράκης κάπνιζε. Ο Γιάννης Ρίτσος κάπνιζε. Ο Μάνος Χατζιδάκις κάπνιζε. Ο Οδυσσέας Ελύτης κάπνιζε. Ο αγαπημένος μου Αλμπέρ Καμύ κάπνιζε παρότι είχε περάσει φυματίωση. Όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς κάπνιζαν. Όλοι οι μεγάλοι άντρες, πολιτικοί, ηγέτες κρατών και επαναστάτες κάπνιζαν. Αλλά και οι μεγάλες γυναίκες κάπνιζαν. Όλοι απαξάπαντες κάπνιζαν. Στην εφηβεία μου, δεν νοείτο νέος να μην καπνίζει. Όπως δεν νοείτο νέος να μην είναι πολιτικοποιημένος. Μερικές φορές σκέφτομαι πως αυτά τα δύο ίσως και να πηγαίνουν μαζί.
Όταν απέκτησα παιδί, ήξερα πια -όλος ο κόσμος ήξερε- τις βλαβερές συνέπειες του καπνού. Έτσι, θέλησα να το προστατεύσω. Ποτέ όσο ήταν μικρό, δεν κάπνισα στον ίδιο χώρο με εκείνο. Πάντα προτιμούσα το μπαλκόνι, ή στα δύσκολα την κουζίνα κάτω από τον απορροφητήρα. Και δεν παρέλειψα να του τονίζω πόσο βλαβερό ήταν αυτό. Δεν παρέλειψα να του τονίζω πως ήμουν ένα κακό παράδειγμα.
Κι όταν στο γραφείο που δούλευα, παρουσιάστηκε συνάδελφος με άσθμα, όλοι οι καπνιστές -που είμασταν και πλειοψηφία- βγαίναμε έξω να καπνίζουμε για να μην επιβαρύνουμε την υγεία του συναδέλφου. Αλλά και όταν βρισκόμαστε σε έναν χώρο με μωρά, όλοι αποφεύγουμε να καπνίσουμε. Ίσως δεν είμαστε τόσο κακοί άνθρωποι τελικά…
Τα παραπάνω Κύριοι Δικαστές, θα ήθελα να προσμετρηθούν στα ελαφρυντικά μου.
Κύριοι Δικαστές
Δεν διεκδικώ το δικαίωμα να καπνίζω παντού. Διεκδικώ το δικαίωμα να υπάρχουν κάποιοι χώροι που θα μπορώ να το κάνω. Διεκδικώ το δικαίωμα να έχω την ελευθερία να το κάνω όπου επιτρέπεται. Διεκδικώ το δικαίωμα του επιχειρηματία να διαθέτει τον χώρο του όπως θέλει. Να επιτρέπει ή να απαγορεύει το κάπνισμα στο μαγαζί του και να είναι υποχρεωμένος να έχει την αντίστοιχη σήμανση. Να επιλέγει αυτός όμως. Σύμφωνα με τις αρχές του, τα πιστεύω του και φυσικά τα συμφέροντά του. Σήμερα είναι τα μαγαζιά… αύριο θα είναι τα σπίτια μας. Και δεν θέλω να φτάσω στο σημείο του να διεκδικώ το δικαίωμα να καπνίζω στο σπίτι μου.
Λένε πως υποχρεώνουμε τους διπλανούς μας να εισπνέουν τον καπνό μας. Και συμφωνώ να μην το κάνουμε. Λένε πως μολύνουμε το περιβάλλον. Και συμφωνώ να μην το κάνουμε.
Βάλτε στη γωνία τους καπνιστές.
Η αλήθεια είναι πως έτσι θα σώσετε τον κόσμο.
Σε έναν κόσμο τόσο επιβαρυμένο από τα τόσα καυσαέρια των αυτοκινήτων, των βιομηχανιών, των μαγκαλιών, της καύσης ξύλων και άλλων υλικών -λόγω κρίσης- που αυξάνουν την αιθαλομίχλη και τα μικροσωματίδια σε όρια πολλές φορές άνω του επιτρεπτού, σίγουρα ο καπνός του τσιγάρου είναι πολύ επιβαρυντικός!
Σε έναν κόσμο που η μόλυνση της ατμόσφαιρας από χημικά σπρέι, αεροψεκασμούς, καύση σκουπιδιών που μολύνουν πολλές περιοχές, φτάνει στα ύψη, σίγουρα ο καπνός του τσιγάρου είναι πολύ επιβαρυντικός!
Σε έναν κόσμο που τα τοξικά απόβλητα πετιούνται σε περιοχές όπου υπάρχουν υδροφόροι ορίζοντες, περνάνε ποτάμια που μολύνονται και υπάρχουν χωράφια, όπου ανιχνεύονται, σε αγροτικά προϊόντα, επικίνδυνες ποσότητες διαφόρων στοιχείων επιβλαβών για την ανθρώπινη υγεία, σίγουρα ο καπνός του τσιγάρου είναι πολύ επιβαρυντικός!
Σε έναν κόσμο όπου τα τρόφιμα είναι γεμάτα φυτοφάρμακα και καρκινογόνα χημικά, ο καπνός του τσιγάρου είναι σίγουρα επιβαρυντικός!
Σε έναν κόσμο, όπου τα ναρκωτικά κυκλοφορούν σχεδόν ελεύθερα και η τάση είναι να νομιμοποιούνται, ο καπνός του τσιγάρου είναι σίγουρα επιβαρυντικός!
Είναι όμως και τα Ταμεία Κύριοι Δικαστές. Τα Ταμεία που θέλετε να σώσετε από τα έξοδα, που εμείς οι καπνιστές ενδεχομένως τα επιβαρύνουμε. Δεν θα πω, πως τα έχουμε πληρώσει τα Ταμεία και την μηδαμινή περίθαλψη που πλέον αυτά μας προσφέρουν. Έχουμε σίγουρα πληρώσει πολλά περισσότερα. Όμως πράγματι, είναι άδικο, αυτά να πληρώνουν για ασθένειες που μπορούν να αποφύγουν και που εμείς, οι άφρονες, μόνοι μας προκαλούμε στον εαυτό μας.
Και σας ρωτάω Κύριοι Δικαστές: Το αλκοόλ δεν βλάφτει; Ίσως βλάφτει και πιο πολύ. Και για περισσότερους λόγους. Ο πιωμένος που οδηγεί μπορεί να σκοτώσει. Αλλά και αυτός που δεν οδηγεί μπορεί να σκοτώσει επίσης. Πόσοι καυγάδες που κατέληξαν σε σκοτωμούς, ξεκίνησαν από πιωμένους; Και η κύρωση του ήπατος; Δεν επιβαρύνει τα Ταμεία; Δεν πρέπει να προστατεύσουμε όλους αυτούς που καταστρέφονται οι ίδιοι αλλά και οι οικογένειές τους από το αλκοόλ; Δεν πρέπει να προστατεύσουμε τους νέους από την υπέρμετρη χρήση αλκοόλ; Καιρός και για ποτοαπαγόρευση.
Ήρθε η ώρα για γενικές απαγορεύσεις. Ήρθε η ώρα να κλειστούμε σπίτι μας. Να προστατευθούμε. Το πιο ανώδυνο είναι η οθόνη του υπολογιστή και η εικονική πραγματικότητα. Σε ένα περιβάλλον αποστειρωμένο πρέπει να ζούμε. Χωρίς καπνό, χωρίς αλκοόλ, χωρίς κοινωνικές συναναστροφές, χωρίς έρωτα. Χωρίς αναζητήσεις, χωρίς προβληματισμούς. Ήρεμα και συνετά. Γαλήνια και πειθήνια. Θυμίζει λίγο την ταινία Demolition man, όπου όλα τα ανθρώπινα απαγορεύονται και μόνο η εικονική πραγματικότητα είναι νόμιμη.
Κύριοι Δικαστές
Ελευθερία είναι το δικαίωμα επιλογής. Κι εσείς μας το αφήνετε αυτό το δικαίωμα. Αυτό πράγματι σας το αναγνωρίζω. Το δικαίωμα του να καπνίζουμε. Να καπνίζουμε όμως εκεί που επιτρέπεται. Δηλαδή πουθενά. Δηλαδή μόνο στο σπίτι μας. Μέχρι όταν θα κρίνετε πως κι εκεί θα απαγορεύεται επίσης.
Είμαι ανατρεπτικό στοιχείο ναι! Το ομολογώ! Καταδικάστε με! Έχω μάθει να ζω με μια στοιχειώδη ελευθερία. Θέλω τα κεκτημένα μου. Θέλω την σύνταξή μου, που μου την κατακρεουργήσατε. Θέλω τις παρέες μου, που μου τις κλέψατε, οδηγώντας τις σε οικονομικό αδιέξοδο και δημιουργώντας τους κατάθλιψη. Θέλω να μπορώ να πίνω, να καπνίζω και να συναναστρέφομαι τους ανθρώπους που μου αρέσουν και μου ταιριάζουν. Θέλω να μιλάω για πολιτική και να μπορώ να κρίνω τις αποφάσεις σας. Θέλω να έχω αντίθετη άποψη και να την υποστηρίζω. Θέλω να προσπαθώ να αλλάξω τον κόσμο. Όλα αυτά όμως είναι βλαβερά για την υγεία. Όπως ακριβώς και ο καπνός. Οπότε ναι! Τιμωρείστε με. Απομονώστε με. Ένα μίασμα είμαι. Το ομολογώ.
Το μέλλον είναι εδώ. Κι οι καπνιστές είναι παρελθόν. Το ίδιο και οι σκεπτόμενοι. Το ίδιο και οι πολίτες. Το μέλλον βρίσκεται στο διάστημα και στην ρομποτική. Η ελευθερία είναι δικαίωμα όλων. Των άλλων. Δηλαδή κανενός.
Θέλουμε να γίνουμε ευρωπαίοι. Θέλουμε να ακολουθούμε την Ευρώπη. Την ίδια Ευρώπη που μας ακολούθησε στο παρελθόν. Την ίδια Ευρώπη που αυτή ήθελε να γίνει σαν κι εμάς. Και τώρα… που αυτή βρίσκεται στην παρακμή της, τώρα εμείς θέλουμε να της μοιάσουμε. Όλες οι καταστροφικές ιδέες και πρακτικές από εκεί έχουν ξεκινήσει.
Η Ευρώπη της λιτότητας.
Η Ευρώπη των μεγάλων συμφερόντων.
Η Ευρώπη του ρατσισμού και της ανόδου του φασισμού.
Η Ευρώπη της κρίσης.
Η Ευρώπη των ιδιωτικοποιήσεων και των μεγάλων εταιρειών.
Η Ευρώπη της μοναξιάς και του αλκοόλ.
Η Ευρώπη της απομόνωσης και της κατάθλιψης.
Θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος στον φυλετικό ρατσισμό και δημιουργούμε έναν καινούργιο. Τον ρατσισμό απέναντι στους καπνιστές. Και δημιουργούμε και μια μεγάλη στρατιά ρουφιάνων. Αυτών που καταγελούν το καπνιστή αλλά όχι τον καταχραστή, όχι τον κλέφτη, όχι τον βιαστή, όχι τον έμπορο ανθρώπων.
Τελειώνοντας την απολογία μου, θα ήθελα να παραθέσω αποσπάσματα από άρθρο του γνωστού Αμερικανού συγγραφέα Μαρκ Τουέιν, που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου 1865 σε εφημερίδα με τίτλο The Moral Statistician (μτφρ. Ο ηθικός στατιστικολόγος). Το άρθρο απαντά σε όσους φανατικά κυνηγούν τους καπνιστές (μτφρ. από το πρωτότυπο, Γρηγόρη Λάσκαρη):
«Δεν θέλω καμία από τις στατιστικές σας. Τις χρησιμοποίησα όλες για να ανάψω την πίπα μου. Μισώ το σινάφι σας. Συνέχεια προσπαθείτε να αποδείξετε πόσο βλάπτεται η υγεία του ανθρώπου, πόσο πολύ παρεμποδίζεται η διανοητική του λειτουργία και πόσα δολάρια ξοδεύει κατά τη διάρκεια των 92 χρόνων της ζωής του στην απόλαυση της μοιραίας συνήθειας του καπνίσματος, αλλά και στην εξίσου μοιραία απόλαυση του καφέ και του μπιλιάρδου και κανενός ποτηριού κρασί μαζί με ένα ωραίο δείπνο και ποτέ δεν προσπαθήσατε να ανακαλύψετε πόση παρηγοριά, χαλάρωση και απόλαυση αντλεί κατά τη διάρκεια της ζωής του ένας άνθρωπος από το τσιγάρο (όλα αυτά αξίζουν δέκα φορές τα λεφτά που θα εξοικονομούσε αν δεν κάπνιζε), ποτέ δεν μπήκατε στον κόπο να υπολογίσετε το φρικτό κόστος της απώλειας της ευτυχίας μιας ζωής χωρίς κάπνισμα. Φυσικά και μπορείτε να εξοικονομήσετε κάποια χρήματα αρνούμενοι για πενήντα χρόνια να υποκύψετε σε όλες αυτές τις μικρές ακόλαστες απολαύσεις. Αλλά τι θα τα κάνετε; Πού θα τα ξοδέψετε;
Τα χρήματα δεν μπορούν να σώσουν την απειροελάχιστη ψυχούλα σας.
Τώρα που σας τα είπα, τα μάθατε πια όλα αυτά. Έτσι δεν είναι; Για ποιο λόγο τότε θέλετε να ζήσετε ισχνοί και μαραμένοι μέχρι τα βαθιά σας γεράματα; Για ποιο λόγο μαζεύετε χρήματα, αφού σας είναι τελείως άχρηστα; Εν ολίγοις, γιατί δεν πάτε να πεθάνετε κάπου αλλού, αντί να προσπαθείτε με τις μοχθηρές σας «ηθικές στατιστικές» να πείσετε τους ανθρώπους να γίνουν το ίδιο στεγνοί και αγέλαστοι με εσάς;» (Πηγή: Καθημερινή 23/10/2019)
• Επικοινωνήστε με τη συγγραφέα:
https://www.facebook.com/anapandorou?ref=br_rs
• Σχετικοί σύνδεσμοι:
http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/eutopia.html
http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/floga.html
http://www.anemosekdotiki.gr/syggrafeis/pezografia/anni-papatheodorou.html
