«Τα χίλια πρόσωπα της Πόλης», Πολύμνια Κοσσόρα

Είδα τα πρόσωπα της Πόλης. Χίλια; Μπορεί και παραπάνω. Όχι ως τουρίστας, θα έλεγα ως «συγγενής». Είδα την Πόλη μέσα από ένα χαοτικό καλειδοσκόπιο που τυφλώνει και ζαλίζει. Την είδα αυτάρεσκη, νεόπλουτη, ανυποψίαστη. Πέρα από τα φώτα, όμως, στις σκοτεινές γωνιές, αναγνώρισα και την αποκαρδίωση, τον φόβο.
Κωνσταντινούπολη, η μεγαλούπολη των είκοσι εκατομμυρίων κατοίκων (φανταστείτε, δυο φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας σε μια πόλη!). Είδα τους αναρίθμητους ουρανοξύστες με τα φωτεινά ονόματα των Τραπεζών περήφανα στο μέτωπό τους. Των Τραπεζών που βαρυστομαχιάζουν από τζίρους και κέρδη, που δέχονται ποτάμια τη ροή κεφαλαίων από το εξωτερικό και κομπάζουν για τη μεγαλοσύνη τους. Εδώ η ανάπτυξη καλπάζει. Μια ανάπτυξη που αγοράζει και πουλάει χρήμα και χτίζει το ένα μετά το άλλο, αχόρταγα, τα γιγαντιαία εμπορικά κέντρα της άκρατης κατανάλωσης.
Είδα τους λαμπερούς αυτοκινητόδρομους, τα μεγάλα βουλεβάρτο πηγμένο από σχεδόν ακινητοποιημένα αυτοκίνητα. Το «τράφικ» είναι σήμερα το πιο μπανάλ ανέκδοτο στη Πόλη. Και όταν ελευθερώνεται λίγο ο δρόμος, οι οδηγοί κινούνται σαν μεθυσμένοι δερβίσηδες, αλλάζοντας διαρκώς και άσκοπα λουρίδα, κορνάροντας σε φιδίσιες διαδρομές.
Είδα και το πρόσωπο της φτώχειας. Γλυκό, πονεμένο, συμβιβασμένο. Στα κακοντυμένα πλήθη, στους πολύβοους δρόμους και τις πλατείες. Στα πίσω σοκάκια της παλιάς πόλης, στο Φανάρι ή στους λόφους των περιχώρων. Άνθρωποι στοιβαγμένοι σε σπίτια-μυρμηγκοφωλιές, φωνακλάδικα παιδιά που κολυμπούν στα μολυσμένα, μαυριδερά νερά του Κεράτιου. Μικρά αγόρια που ζητιανεύουν μοναχικά αργά το βράδυ μπροστά από τα τζαμιά και τις αποβάθρες. Ράθυμοι γέροι που στήνουν το τάβλι τους στο καλντερίμι και δεν αντιδρούν στα κορναρίσματα και τις φωνές των τρελαμένων ταξιτζήδων.
Είδα και τις εθνικές σημαίες με τυπωμένο το πρόσωπο του Ατατούρκ στη μέση, να κρέμονται από παράθυρα και μπαλκόνια. Πολλές σημαίες, κυρίως σε αστικές συνοικίες. Εδώ η σημαία δεν είναι πανηγυρισμός, είναι διαμαρτυρία. Είναι οι πολίτες που διαμαρτύρονται για τον εξισλαμισμό του κράτους, που είναι αντίθετοι στον κατήφορο της χώρας προς τον θρησκευτικό ολοκληρωτισμό. Έχουν πάντως πολύ κουράγιο, αν σκεφτείς ότι σήμερα όποιος δεν είναι με τον Μεγαλομανή Ηγεμόνα πιέζεται επαγγελματικά και κοινωνικά με διάφορους άμεσους ή έμμεσους τρόπους.
Είδα το μαυροφορεμένο πρόσωπο της μαντήλας. Όλο και πιο συχνά η μαντήλα δεν είναι πια καν πολύχρωμη, μεταξωτή. Είναι μέρος μιας ολόσωμης μαύρης μπούρκας, κάτω από την οποία με το ζόρι διακρίνεις πρόσωπα χλομά, μάτια απαθή. Γυναίκες σβησμένες, άχρωμες, μεγαλώνουν τα όμορφα κοριτσάκια τους με ροζ φιογκάκια στα μαλλιά για να τα δουν αργότερα, στην εφηβεία, να σβήνουν κι αυτά κάτω από τα μαύρα πέπλα. Ναι, είδα και νέες κοπέλες με βαρύ προκλητικό μακιγιάζ κάτω από τα κατάμαυρα καλύμματα να μισοξαπλώνουν στους καναπέδες του μοντέρνου beach bar καπνίζοντας ναργιλέ σε ήχους hip hop και R&B.
Θλίψη και μια ανεξήγητη νοσταλγία περπατώντας στο Φανάρι. Τα σπίτια των Ρωμιών, παραδοσιακά, κάποτε πανέμορφα, να καταρρέουν ερειπωμένα σε απόλυτη εγκατάλειψη. Παράθυρα που χάσκουν κενά, τοίχοι ξεφλουδισμένοι, γκρεμισμένοι, χρώματα ξεθωριασμένα. Και μυρωδιές. Παντού μυρωδιές. Κύμινο και μπαχάρι, μούχλα και μπουγαδόνερα. Και το Πατριαρχείο, λιτό, στριμωγμένο, σιωπηλό, να μη φαίνεται από πουθενά. Να πρέπει να ρωτήσεις δυο και τρεις φορές για να το βρείς.
Μίλησα με Τούρκους από την Πόλη. Κάποιοι από αυτούς ζουν και προκόβουν στο εξωτερικό. Βλέπουν τα πράγματα από μια απόσταση που τους «καθαρίζει» το βλέμμα. Ανησυχούν. Βλέπουν κίνδυνο στο ιδιότυπο μείγμα ξέφρενης χρηματοοικονομικής ανάπτυξης, άκρατης κατανάλωσης και έλλειψης δημοκρατίας. Αυτό που εγώ μπορώ να πω, ως πεπειραμένη πια στα σημάδια της κρίσης, είναι ότι κάτω από τα ακριβά αρώματα, στην Πόλη ένιωσα έντονα τη μυρωδιά της «φούσκας». Θα σκάσει; Πότε; Πώς; Και ύστερα τι;

• Επικοινωνήστε με τη συγγραφέα:
https://www.facebook.com/polymnia.kossoras?fref=ts
https://www.facebook.com/AnoxeidotiMnimi?fref=ts
http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/anokseidwth-mnhmh.html